Конкурс атауы: 2023-2025 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру (Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі)

Жоба жетекшісіні: Увалиева Индира Махмутовна, Д. Серікбаев атындағы ШҚТУ-нің Цифрлық технологиялар және жасанды интеллект мектебінің профессоры, Ақпараттық жүйелер " мамандығы бойынша PhD докторы, қауымдастырылған профессор.

Идентификаторлар:

Жобаның зерттеу тобы

№ Т. А. Ә. Жоба бойынша лауазымы ResearcherID, ORCID, Scopus Author ID идентификаторы (болғандағы)
1 Увалиева Индира Махмутовна Жоба жетекшісі, Жетекші ғылыми қызметкер ResearcherID Web of Science: N-9474-2017,
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2117-5390
Scopus Author ID: 56512350900
2 Бельгинова Сауле Аскербековна Жетекші ғылыми қызметкер ResearcherID Web of Science: ABA-5253-2020
ORCID: 0000-0002-7238-6016
Scopus Author ID: 57191621865
3 Букунова Альмира Шошановна Аға ғылыми қызметкер ResearcherID Web of Science: GYG-2630-2022
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0554-7684
Scopus Author ID: 57220809777
4 Нурумов Жарас Жолымханулы Инженер-бағдарламаушы  
Жас ғалымдар (40 жасқа дейін + оқытушылар (студенттер, магистранттар))

№

ТАӘ

Жоба бойынша лауазымы

ResearcherID, ORCID, Scopus Author ID идентификаторы (болғандағы)

Ескерту (ПОҚ, студент, магистрант, докторант)
1 Исмухамедова Айгерим Мэлсатовна Ғылыми қызметкер ResearcherID Web of Science: GYQ-7493-2022
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4931-337X
Scopus Author ID: 57191621865		 Докторант ВКТУ ОП 8D06101 – «Информационные системы» НАО
2 Борозенец Давид Рафаэлевич Инженер-бағдарламаушы

 

 Студент ВКТУ ОП 6B06103 «Математическое и компьютерное моделирование»

 

Жобаның аңдатпасы:

Жаһандық пандемия, карантиндік шектеулер мен экономикалық күйзелістерді қамтитын әлемдегі келеңсіз оқиғалардың барлығын ескере отырып, денсаулық сақтау саласын дамыту кез келген елдің ең басты басымдықтарының бірі болып табылады.

Осыған байланысты Қазақстан да, әлемдегі басқа елдер сияқты, денсаулық сақтау саласы қызметінің тиімділігін және бүкіл халық үшін медициналық көмектің қолжетімділігін арттыруы қажет, бұған өз кезегінде цифрландырудың арқасында ғана қол жеткізуге болады, атап айтқанда Денсаулық сақтау саласының негізгі қызметін ақпараттық жүйелермен интеграциялау, мобильді цифрлық қосымшаларды пайдалану, электрондық денсаулық паспорттарын енгізу және «қағазсыз» ауруханалар бағытын дамыту.

Осы мәндеттерді орындау барысында Денсаулық сақтау министрлігі сарапшылармен және бизнес-қауымдастық өкілдерімен бірлесіп денсаулық сақтау саласын цифрландырудың жаңа тәсілдерін әзірледі. Еліміздің әрбір азаматының электрондық денсаулық паспорты электронды денсаулық сақтаудың орталық элементіне айналуы тиіс. Бұл демографиялық деректерді қоса алғанда, адамның денсаулығы туралы жиынтық ақпарат; бұрынғы аурулары және аурудың қазіргі жағдайы туралы ақпарат; биометриялық деректер; аллергиялық және иммундық статустары туралы деректер.

Қазақстанда 2020 жылдан бастап денсаулық сақтау саласын цифрландыру аясында қазақстандықтардың барлығы дерлік (дәлірек айтсақ, 94,69%) өздерінің ауру тарихын сақтайтын, емханаларға, жедел жәрдемге, ауруханаларға қолжетімді электронды денсаулық паспортын алды. Паспорт деректері барлық медициналық мекемелердің деректерімен апта сайын жаңартылып отырады.

Ұсынылып отырған жоба электронды паспортқа арналған клиникалық және гематологиялық синдромдарды диагностикалауға арналған бағдарламалық пакетті әзірлеуге бағытталған, ол дифференциалды диагностика алгоритмдері мен медициналық деректерді іздеу модельдері негізінде клиникалық шешімдерді қолдау процесін автоматтандыруға мүмкіндік береді.

Жобаның мақсаты – дифференциалды диагностиканың ақпараттық технологиясы және клиникалық және гематологиялық синдромдардың морфологиялық классификациясының есептеу-аналитикалық үлгілері негізінде электрондық денсаулық паспортының бағдарламалық кешенін әзірлеу.

Клиникалық-гематологиялық синдромдар мониторингінің ақпараттық технологиясының ғылыми негіздері, қанның биохимиялық талдауының көрсеткіштерін бағалаудың, алдын ала өңдеудің және машиналық оқытудың ансамбльдік әдістерінің математикалық модельдерін интеграциялайтын, сондай-ақ әртүрлі патологиялық (физиологиялық) күйлер аясында дамыған темір тапшылығы нәтижесінде гемоглобин синтезінің бұзылуын қашықтықтан мониторингтеудің бизнес-процестерінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін әдістер әзірленетін болады.

Web-технологияларға негізделген кіріктірілген есептеу-аналитикалық функционалы бар клиникалық-гематологиялық синдромдарды мониторингілеу мен диагностикалаудың мобильді бағдарламалық кешені құрылады

Мақсаты:

Дифференциалды диагностиканың ақпараттық технологиясына және клиникалық-гематологиялық синдромдардың морфологиялық жіктелуінің есептеу-аналитикалық модельдеріне негізделген электрондық денсаулық паспортының бағдарламалық кешенін әзірлеу.

Жобаның күтілетін нәтижелері және алынған нәтижелері:

Жылдар Зерттеу бойынша алынған нәтижелері.
Жарияланымдар (оларға сілтемелері бар) мен патенттер; әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
2023 жыл
2024 жыл
  • Aigerim Ismukhamedova, Indira Uvaliyeva, Saule Belginova. Integrating machine learning in electronic health passport based on WHO study and healthcare resources // Informatics in Medicine Unlocked, Volume 44, 2024, 101428. ISSN 2352-9148, DOI: https://doi.org/10.1016/j.imu.2023.101428 URL:https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352914823002745?via%3Dihub
  • Увалиева И.М., Борозенец Д.Р., Бельгинова С.А., Исмухамедова А.М. База данных дифференциального диагностирования клинико-гематологических синдромов на основе алгоритма морфологической классификации (выполнено в рамках проекта AP19679525) // Свидетельство о внесении сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом №41784 от «5» января 2024 года. Вид объекта авторского права: База данных
  • Увалиева И.М., Борозенец Д. Р., Букунова А. Ш., Нурумов Ж.Ж. Модуль DataAcquisition для сбора данных лабораторных исследований программного комплекса диагностики клинико-гематологических синдромов (выполнено в рамках проекта AP19679525) // Свидетельство о внесении сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом №41906 от «9» января 2024 года. Вид объекта авторского права: Программа для ЭВМ
  • Увалиева И.М., Борозенец Д. Р., Бельгинова С. А., Букунова А. Ш. Модуль DataPreprocessing для предобработки данных лабораторных исследований программного комплекса диагностики клинико-гематологических синдромов (выполнено в рамках проекта AP19679525)  // Свидетельство о внесении сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом №41961 от «11» января 2024 года. Вид объекта авторского права: Программа для ЭВМ
  • Увалиева И.М., Борозенец Д. Р., Исмухамедова А.М. Аналитический модуль MorphologicalClassification для морфологической классификации клинико-гематологических синдромов программного комплекса электронного паспорта здоровья (выполнено в рамках проекта AP19679525) // Свидетельство о внесении сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом №41990 от «12» января 2024 года. Вид объекта авторского права: Программа для ЭВМ
  • Увалиева И.М., Исмухамедова А.М., Бельгинова С.А., Букунова А.Ш. Методы и модели диагностики клинико-гематологических синдромов для электронного паспорта здоровья. Монография. – Усть-Каменогорск: ТОО «КАСУ», 2024. –  107 с. 
  • I. Uvaliyeva, and D. Borozenets. Realization of conceptual model of IT-infrastructure of technology of differential diagnostics of clinical and hematological syndromes for health passport  // The IEEE AITU: Digital Generation 2024, Astana, Kazakhstan, 2024, pp. 1-5
  • Development and evaluation of models for differential diagnosis of clinical and hematologic syndromes based on ensemble machine learning methods // 6th International Congress on Human-Computer Interaction, Optimization and Robotic Applications, May 23-25, 2024 - Istanbul, Turkey
  • Experimental study and comparison of medical methodology and machine learning models to enhance algorithms for morphological classification of clinical and hematologic syndromes // 6th International Congress on Human-Computer Interaction, Optimization and Robotic Applications, May 23-25, 2024 - Istanbul, Turkey
2025 жыл
  • Жұмыстардың нәтижелерін әлеуетті пайдаланушылар, ғалымдар қауымдастығы және жалпы жұртшылық арасында тарату мақсатында беделді халықаралық конференцияларда баяндамалар жариялау және/немесе конференциялардың веб-сайттарында баяндамалар тезистерін ұсыну арқылы баяндамалар жасалады.
  • Қазақстандық баспада 1 монографияны дайындау және жариялау жоспарлануда.
  • * Web of Science базасының Science Citation Index Expanded индекстелетін және (немесе) Scopus базасында кемінде 35 (отыз бес) CiteScore бойынша процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымдарда 1 мақала және (немесе) шолулар дайындау және жариялау жоспарлануда;.  қорытынды есеп.

Инфографика